Święto strażaków z pompą

- Straż pożarna to służba niezmiennie ciesząca się najwyższym zaufaniem Polaków. To dlatego, że strażacy, z zaangażowaniem i ofiarnością, są przy mieszkańcach w różnych okolicznościach, chroniąc ich życie i dobytek. Świętujemy dziś jubileusz straży zawodowej, ale nasze słowa uznania należą się także strażakom ochotnikom – dzięki ich poświęceniu i zapałowi możemy spać spokojnie – mówił podczas uroczystości prezydent Rafał Bruski.

Podczas obchodów wręczone zostały medale, odznaczenia i wyróżnienia. Lista wyróżnionych przez Prezydenta Miasta Bydgoszczy:

• st. bryg. Janisław Buller, Komendant Miejski PSP
• st. bryg. Jarosław Koprowski,Zastępca Komendanta Miejskiego PSP
• bryg. Rafał Marasz, Naczelnik Wydziału
• mł. bryg. Piotr Stepka,Dowódca JRG nr 4
• st. kpt. Karol Smarz, Zastępca Naczelnika Wydziału
• bryg. Tomasz Czajka, Zastępca Komendanta Miejskiego PSP
• asp. sztab. Radosław Wawrzyniak, Dowódca Zmiany
• asp. Krzysztof Giczela, Zastępca Dowódcy Zmiany
• mł. bryg. Piotr Daniel, Zastępca Naczelnika Wydziału
• bryg. Sylwester Włoszczyński, Dowódca JRG nr 1
• st. kpt. Aleksandra Starowicz, Starszy specjalista
• st. kpt. Michał Miś, Dowódca Zmiany
• asp. Juliusz Charzyński, Dowódca Sekcji
• mł. bryg. Sławomir Pochylski, Dowódca Zmiany
• st. ogniomistrz Marek Łupkowski, Starszy operator sprzętu
• ogniomistrz Adam Glama, Ratownik specjalista

Uroczystość zakończyło złożenie wspólnego wieńca przy Pomniku Walki i Męczeństwa Ziemi Bydgoskiej i defilada. Po oficjalnej części przyszedł czas na Rodzinny Festyn Strażacki na Wyspie Młyńskiej.

Trochę historii
Przez długie stulecia gaszenie pożarów było u nas powszechnym obowiązkiem. Wyodrębnianie oddzielnej służby w granicach obecnej Rzeczpospolitej rozpoczęło się w początkowych latach XIX w. Podczas powstania styczniowego utworzono w rejencji bydgoskiej (Regierung – Bezirk Bromberg) województwo bydgoskie z podziałem na powiaty, a w tym powiat Bydgoszcz.

Z projektem utworzenia straży pożarnej w Bydgoszczy wystąpili kupiec Herman Kraus i radca prawny Karol Wenzl. 20 marca 1864 roku opracowano statut oraz wybrano władze Zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Bydgoszczy, która rozpoczęła swoją działalność 2 czerwca 1864 roku. Już 10 września tego roku Ochotnicza Straż Pożarna rozpoczęła regularne ćwiczenia ze sprzętem, który otrzymała od magistratu. Ćwiczenia odbywały się dwa razy w tygodniu pod kierunkiem mistrza kominiarskiego.

Strażnictwo było służbą honorową i obywatelską. Jako znak rozpoznawczy strażacy nosili na lewym przedramieniu białą opaskę z czarnymi literami "FW", co oznaczało z niemieckiego "Ochotnicza Straż Pożarna". Obok Ochotniczej Straży Pożarnej została powołana w 1872 roku Zawodowa Straż Pożarna z siedzibą w kościele Klarysek, których to zakon został rozwiązany. Bramę dla konnych wozów przebito w ścianie od strony ul. Jagiellońskiej. Stajnie i magazyn na furaż dla koni mieścił się w budynku sąsiednim (w budynku późniejszych zakładów graficznych).

Brandmeister straży zawodowej musiał być technicznie wyszkolonym oficerem, wyszkolenie pobierał w Berlinie. W latach 1872-1920 komendantem Zawodowej Straży Pożarnej był Jerzy Gottrald. Wyposażenie straży pożarnej w nowoczesny jak na owe czasy sprzęt pożarowy i zwiększenie jego ilości spowodowało, że dotychczasowe pomieszczenia w Kościele Klarysek stały się zbyt ciasne. Rozpoczęto więc budowę nowej strażnicy przy ulicy Pomorskiej 16 (wtedy Rinkauer Strasse), którą oddano do użytku 23 grudnia 1911 roku.

Na ówczesnym wyposażeniu straży pożarnej znajdowały się: wozy rekwizytowe, hydropulty, beczki do wody, tuby alarmowe, bosaki, kotwice, łomy, oskardy, linki, pasy, tłumice, wiadra, latarnie i pochodnie. Na początku XX wieku Bydgoszcz dysponowała 136 hydrantami podziemnymi i 255 nadziemnymi. Zasilane one były z 20 studni głębinowych.
Po odzyskaniu niepodległości, nowe władze miejskie w Bydgoszczy już 20 stycznia 1920 roku przejęły z rąk niemieckich zawodową straż pożarną. Stan osobowy zwiększono do 52 strażaków. Wyposażenie straży stanowiły sikawki ręczne o zaprzęgu konnym oraz 2 pojazdy konne wyposażone w pompy parowe. W 1927 straż została zmotoryzowana i wyposażona w dwa pojazdy gaśnicze produkcji francuskiej typu „Lafli”, 1 drabinę mechaniczną, 1 beczkowóz oraz 1 samochód osobowy. W dniu 13 marca 1934 roku sejm uchwalił ustawę o ochronie przed pożarami i innymi klęskami. W świetle tej ustawy ochronę przeciwpożarową uznano za dziedzinę należącą do kompetencji władz państwowych. Straż podlegała Prezydentowi Miasta. Komendantem został wówczas Włodzimierz Wozignój (ponieważ wielu żartowało z jego nazwiska zmienił je urzędowo na Wozimirski).

Wrzesień 1939 roku i włączenie grodu nad Brdą do Rzeszy Niemieckiej spowodowało, że Niemcy zorganizowali nową straż, ale wg swoich norm - jako Feuerschultzpolizei (Policja Przeciwpożarowa), a sprawami tym zajął się przybyły z Gdańska radca Petett. Niemcy w znaczących zakładach tworzyli zakładowe przymusowe straże pożarne. Organizowali też fabryczne oddziały OPL i szkolili ich członków. Z dawnego składu w Feuerschutzpolizei służyło 36 Polaków. W końcu 1944 roku bydgoska Straż Pożarna liczyła ogółem 38 samochodów i podzielona była na trzy oddziały. W tym zakresie brak jest jednoznacznych informacji, ale były to zapewne obiekty przy obecnej ul. Pomorskiej 16, w zabudowaniach Księży Misjonarzy na Bielawkach i w Zakładach Chemicznych w Łęgnowie. Okres wojny nie obył się bez ofiar w ludziach. Polscy strażacy byli szykanowani przez hitlerowców, niektórzy aresztowani i wywożeni do obozów. W czasie wojny zginęli strażacy: Antoni Kaźmierski, Jan Śrubkowski, Franciszek Smarzewski.

25 stycznia 1945 roku pod dowództwem ppor. poż. Leona Piechockiego zawiązuje się ponownie Zawodowa Straż Pożarna w Bydgoszczy. Początkowo sytuacja była bardzo niekorzystna. Brak było sprzętu i ludzi. Remiza przy ul. Pomorskiej była zdewastowana, dlatego też straż ulokowano w hotelu przy ul. Długiej (hotel Ratuszowy). Z pomocą sprzętową Bydgoszczy przyszli strażacy z Nakła, którzy przekazali jeden ze swoich samochodów strażackich. Sprzęt ten okazał się niezwykle przydatny, bo w 1945 roku strażacy gasili aż 118 pożarów w samej Bydgoszczy.
Strażacy nie tylko gasili nieliczne pożary, ale zabierali i naprawiali uszkodzony sprzęt pożarniczy. Dzięki wzmożonej działalności straży zawodowej z nad Mierzei Wiślanej zostały sprowadzone pojazdy porzucone przez Niemców, które stały na plaży częściowo zatopione. W ten sposób po wyremontowaniu przybyły trzy pojazdy: GMC, LGA Magirus oraz samochód ciężarowy Betford.

Już w listopadzie 1945 roku Zawodowa Straż Pożarna w Bydgoszczy posiadała 6 samochodów pożarniczych i jedną drabinę na podwoziu samochodowym. Jednakże działalność warsztatów samochodowych straży pożarnej nie ograniczała się tylko do troski o sprzęt silnikowy własny. W tym czasie wykonano modernizację samochodów polewaczek dla potrzeb miasta, wyremontowano samochód osobowy dla Urzędu Miasta i ławki szkolne dla młodzieży. Strażacy objęli nadzór nad siecią hydrantów oraz nad publiczną sygnalizacją pożarową.

Stabilizacja ogólnego życia miasta sprzyjała strażackiej pracy. Odbudowano zniszczoną remizę przy ul. Pomorskiej 16. Przystąpiono do szkolenia załóg zakładów pracy, funkcjonariuszy milicji, kolejarzy, pocztowców. Podejmowano też kształcenie własnych strażaków i funkcyjnych straży ochotniczych. W tym roku zaczęło się także kształtować w bydgoskiej straży pożarnej życie kulturalno- oświatowe. Powstał zespół amatorski, organizowano wycieczki i rozgrywki sportowe.

W latach 80. służbę pełniło 181 funkcjonariuszy pożarnictwa wraz z 25 pracownikami Komendy Rejonowej Straży Pożarnej, którzy nadzorowali także tereny gmin ościennych dawniejszego powiatu bydgoskiego. Wspomagali działalność statutową trzydziestu terenowych jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych. Wszystkie Zakładowe Zawodowe Straże Pożarne w Bydgoszczy zatrudniały ponad 300 funkcjonariuszy pożarnictwa, oraz dysponowały 22 samochodami pożarniczymi. W 1990 roku mając na względzie poprawę stanu bezpieczeństwa pożarowego z inicjatywy władz miasta i województwa zostają oddane do użytku nowe obiekty na potrzeby kolejnego Oddziału Zawodowej Straży Pożarnej przy ul. Glinki 86 – obecna Szkoła Podoficerska.

Sytuacja zmieniła się wraz ze zmianami ustrojowo-gospodarczymi w kraju. Obecnie Komenda Miejska PSP zatrudnia ok. 250 pracowników, na terenie miasta działają 4 Jednostki Ratowniczo-Gaśnicze oraz Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Szkoły Podoficerskiej, która podlega bezpośrednio Komendantowi Głównemu PSP.