Rok 2021 w księgarniach – czas ciekawych biografii

"Przewóz" to tytuł nowej powieści Andrzeja Stasiuka, którą Czarne wyda w marcu. Powieść "zabierze czytelników nad wieś nad Bugiem w środku upalnego czerwca 1941 roku. Z jednej strony rzeki stoją Niemcy, z drugiej Rosjanie, pośrodku zaś wiejski przewoźnik z jednego brzegu na drugi przewozi nocą wszystkich, którzy mają pieniądze. Żydowskie rodzeństwo chowa się w lesie tuż obok chłopaków z partyzantki, plutonowy Siwy każe liczyć nadciągające niemieckie czołgi, a oczy pewnego małego chłopca zapamiętują to wszystko do późnej starości" – zapowiada wydawca.

Wcześniej – 17 lutego – Wydawnictwo Literackie opublikuje kolejny, trzeci już tom historycznej sagi rozgrywającej się w Wilnie, czyli "Silva rerum III" Kristiny Sabaliauskaite. Tym razem akcja rozgrywa się 1748 roku, a główny bohater, kolejny potomek opisywanego w poprzednich tomach rodu Narwojszów, pracuje jako ekonom u księcia Michała Kazimierza Radziwiłła Rybeńko.

WL na początku roku wyda też książkę "Ostatni" Mai Lunde - trzecią część tetralogii rozpoczętej "Historią pszczół" i "Błękitem". Ta ukazująca dewastację środowiska naturalnego przez człowieka powieściowa seria przyniosła norweskiej autorce międzynarodową sławę (tłumaczenia na 40 języków, 2,5 mln. sprzedanych egzemplarzy). "Historia pszczół" w jednej z warstw czasowych ukazywała świat przyszłości bez pszczół, "Błękit" pokazywał trawioną suszą i pożarami południową Francję. "Ostatni" przez historię konia Przewalskiego opowiada historię ludzi i zwierząt.

Na początek wakacji Sonia Draga zapowiada wydanie polskiego przekładu ostatniej wydanej przed śmiercią powieści Johna le Carré "Agent Running in the Field". To książka określana jako głos autora w sprawie Brexitu. Głównym bohaterem jest Nat, 47-letni weteran brytyjskiego wywiadu, który po latach pracy za granicą w końcu powraca do Londynu.

Czarna Owca "wypączkowała" w minionym roku w nowe podwydawnictwo – najciekawsze książki ukazują się pod marką Echa. W pierwszej połowie marca wyjdzie tam "Czarny Lampart, Czerwony Wilk" Marlona Jamesa, znanego jako autor m.in. "Krótkiej historii siedmiu zabójstw" i "Księgi nocnych kobiet". To osadzona w fantastycznej scenerii opowieść jamajskiego pisarza czerpiąca z afrykańskiej historii i mitologii. Kolejnym tytułem Ech będzie "Nasza część nocy" Mariany Enríquez, powieść jednej z najważniejszych latynoamerykańskich pisarek – mroczna historia Argentyny pod rządami wojskowej junty, przepełniona także odwołaniami do dawno zapomnianych wierzeń.

Wydawnictwo Poznańskie na lipiec planuje wydanie nowej powieści tureckiej pisarki Elif Shafak "Czterdzieści zasad miłości", na podstawie której Netflix nakręci niebawem serial. W kwietniu natomiast ukaże się tam powieść "Dziewczyna, kobieta, inna", za którą Bernardine Evaristo otrzymała Nagrodę Bookera w 2019 roku. Na wczesną jesień Poznańskie zapowiada natomiast książkę Jesmyn Ward "Krwawa smuga", w której dwukrotna zdobywczyni National Book Award portretuje amerykańskie Południe.

W planach Wydawnictwa Poznańskiego są też książki zauważone przez jurorów Bookera. Na początku czerwca ukaże się powieść tegorocznego laureata, Douglasa Stuarta "Shuggie Bain", osadzona w Szkocji lat 80 powieść o granicach miłości, rodzicielstwie i uzależnieniu. W planach wydawniczych jest też nominowana do Bookera powieść Columa McCanna "Apeirogon" o konflikcie izraelsko-palestyńskim, a także nominowana do tej nagrody debiutancka książka Kiley Reid "Such a Fun Age".

Prószyński i S-ka 12 stycznia wyda "Odruch" Ashley Audrein, "absolutny HIT tegorocznych targów książki, mistrzowsko skonstruowany thriller psychologiczny” – jak reklamuje wydawca powieść o mrocznych stronach macierzyństwa. W.A.B. nowy rok zacznie od kolejnego tomu z cyklu "Pory roku" Ali Smith, czyli "Zimy". "Mówi się, że +Pory roku+ to opus magnum Ali Smith, która od lat typowana jest do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury" – przypomina wydawca. W lutym natomiast ukaże się debiut jednej z bardziej znanych amerykańskich pisarek współczesnych - "Rozmowy z przyjaciółmi" Sally Rooney, autorki głośnych i przeniesionych na mały ekran "Normalnych ludzi".

W marcu wyjdzie powieść Oceana Vuonga "Wspaniali jesteśmy tylko przez chwilę" (W.A.B.). "Debiutancka książka Vuonga zadaje zasadnicze pytania o współczesną Amerykę, pogrążoną w nałogach, przemocy i traumie, ale jest także powieścią pełną współczucia i czułości oraz triumfem siły opowiadania własnej historii. Chyba właśnie od czasu Rooney nie było równie głośnego debiutu w literaturze anglojęzycznej. Powieścią zachwycił się m.in. reżyser Luca Guadagnino (autor m.in. ekranizacji "Tamtych dni, tamtych nocy" Andre Acimana - PAP) – zachęca W.A.B., które w planach wydawniczych ma też wiersze zebrane Michela Houellebecqa – "Niepogodzony. Antologia osobista 1991–2013" oraz "Listowieść" Richarda Powersa.

Biografie stają się z roku na rok coraz ważniejszym elementem rynku wydawniczego. W przyszłym roku ukażą się aż dwie biografie Zygmunta Baumana. Na pierwszy kwartał zapowiadana jest książka autorstwa Artura Domosławskiego, autora najobszerniejszej i wzbudzającej najwięcej kontrowersji biografii Ryszarda Kapuścińskiego (Wielka Litera), w kwietniu natomiast ukaże się wydana wcześniej w Wielkiej Brytanii biografia Baumana pióra profesor Izabeli Wagner, która dotarła do niepublikowanych wcześniej materiałów wybitnego polskiego socjologa (Czarna Owca).

17 marca Agora wyda autobiografię Baracka Obamy "Ziemia obiecana", jedną z najlepiej sprzedających się książek roku 2020 w USA. W.A.B. zaś zapowiada na marzec dziennik Jacka Poniedziałka, aktora, "ucznia Jana Peszka, Krystiana Lupy i Jerzego Stuhra, przez kilkanaście lat związanego z reżyserem Krzysztofem Warlikowskim, który po raz pierwszy publikuje swój bezkompromisowy dziennik, w którym szczerze opisuje historię wieloletniej walki z nałogiem" – kusi wydawca, który ma też w planach na 2021 rok "pierwsze w Polsce niecenzurowane wydanie słynnej biografii Marii Skłodowskiej-Curie napisanej przez jej córkę, Ewę Curie".

W zapowiedziach Iskier na pierwszy kwartał roku jest biografia Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, najpoczytniejszego pisarza II Rzeczpospolitej autora m.in. "Kariery Nikodema Dyzmy" napisana przez Jarosława Górskiego oraz biografia Bolesława Leśmiana pióra Piotra Łopuszańskiego. Wydawnictwo Poznańskie natomiast ma w planach wydawniczych biografie Galileusza i Alfreda Nobla. W maju ukaże się książka "Bohdan Pniewski. Architekt narodu" Grzegorza Piątka (Filtry). Pniewski był bodaj najbardziej wpływowym architektem w Polsce XX wieku – jego doskonałe relacje z władzą (projektował przede wszystkim gmachy publiczne) zaczęły już w czasach sanacji i – co może wydawać się zaskakujące – pozostały równie dobre w PRL.

Na jesieni ukaże się książka "Sontag. Jej życie" Benjamina Mosera - "Monumentalna, błyskotliwa ale również kontrowersyjna opowieść o niezwykłym życiu jednej z najbardziej nietuzinkowych i najbardziej wpływowych intelektualistek Ameryki" – jak pisze Agora. Autor biografii Stanisława Lema, Wojciech Orliński, przygotowuje książkę o Mikołaju Koperniku, ma to być "nowoczesna, wnikliwa, pełna nowych interpretacji historia życia i dzieła" – zapowiada Agora, która zaplanowała publikację książki na jesieni. Orliński wyda też w tym roku kolejną książkę o Lemie - tym razem koncentrując się na realiach funkcjonowania artysty w PRL-u. Książka Orlińskiego będzie jedną z nowości wydawniczych, którymi obchodzony będzie ustanowiony przez Sejm RP Rok Stanisława Lema – ukaże się m.in nowa biografia Lema autorstwa Agnieszki Gajewskiej, literaturoznawczyni, specjalistki od twórczości słynnego futurologa.

W zapowiedziach wydawniczych jest też wiele reportaży: w maju w Agorze wyjdzie nowa książka Magdaleny Grzebałkowskiej, która znowu zajmuje się II wojną światową, tym razem widzianą oczami jej najmłodszych uczestników. Ich historie tropiła m.in. w Hiszpanii, Niemczech, Stanach Zjednoczonych, Polsce i na najodleglejszych krańcach Gułagu. 12 stycznia Prószyński i S-ka wyda książkę "Stewardesy. Cała prawda o lataniu". Autor, Krzysztof Pyzia, przedstawia zawód, który jest właściwie stylem życia. Tego samego dnia, w tym samym wydawnictwie ukaże się książka Jamesa Bloodwortha "Zatyrani. Reportaż o najgorzej płatnych pracach" – podróż po Wielkiej Brytanii w poszukiwaniu najgorszych zawodów i prac, które przeważnie wykonują emigranci.

W lutym Czarne wyda reporterską książkę Natalii Bryżko-Zapór "Pogranicze wszystkiego", której autorka prowadzi czytelnika przez Wołyń arian i współczesnych protestantów, przemytników papierosów i emigrantów. W marcu natomiast wyjdzie reportaż Haruki Murakamiego "Podziemie" (Czarne). Sięgając tym razem po formułę nonfiction, powieściopisarz podejmuje temat ataku terrorystycznego, jaki przeprowadziła w 1995 roku w tokijskim metrze sekta Aum, rozpylając w pociągach trzech linii trujący gaz sarin. W wyniku zamachu zginęło 12 osób, a co najmniej kilka tysięcy zostało rannych. Murakami zebrał relacje świadków i członków sekty.

Wydawnictwo Poznańskie reporterski rok 2021 otworzy książką z gatunku true crime - "Ostatni trop. Tajemnica zaginięcia sióstr Lyon" Marka Bowdena, przedstawiającą śledztwo jednej z największych zagadek kryminalnych Ameryki XX wieku. Na maj zaplanowano publikację "Tycipaństw" Macieja Grzenkowicza – reportażu o najmniejszych państwach świata, a latem ukaże się nowa książka o Grecji Dionisiosa Sturisa. Na czerwiec zapowiadana jest książka Anderi Izagirre „Potosí. Góra, która zjada ludzi" (Filtry), której bohaterką jest 14-letnia dziewczynka pracująca w kopalni srebra mieszczącej się w tytułowej górze Potosí w Boliwii. W tym samym miesiącu wyjdzie "Ocean poza prawem" Iana Urbina (Agora), jeden z najgłośniejszych tytułów literatury faktu ostatnich lat. Autor przemierzył wszystkie oceany, by opisać rozmiar zbrodni rozgrywających się na morzu, od piractwa i handlu ludźmi po nielegalne krwawe łowy.

Literatura faktu i książki historyczne także będą obecne w ofercie wydawniczej. W pierwszym kwartale roku ukaże się "Poczet faraonów" Bogusława Kwiatkowskiego (Iskry), uzupełnione i zaktualizowane wydanie życiorysów wszystkich władców Egiptu, od Menesa do Kleopatry VII, uważanej za ostatnią władczynię egipską w pełnym tego słowa znaczeniu. Wydawnictwo Poznańskie wyda "Zemstę", w której Michał Wójcik przedstawi historię zapomnianych powstań w obozach zagłady (Treblinka, Sobibór, Auschwitz-Birkenau), odsłaniając nieznane dotąd i często kontrowersyjne fakty. W tym samym wydawnictwie wyjdzie też książka Mai Iwaszkiewicz, mediewistki, która w pracy "Świnia na sądzie ostatecznym" wprowadzi czytelników w świat średniowiecznych zwierząt.

W planach Poznańskiego są też książki "Czasy wilka" Haralda Jähnera, który przedstawia historię społeczną Niemiec w latach 1945-1955, "Zniewolona Rosja" Borysa Kierżuna o historii rosyjskiego poddaństwa oraz "Pańszczyzna" Kamila Janickiego, który pisze o analogicznych zjawiskach na gruncie polskim.

Rosja, jej historia i stosunki z Polską, będą tematem wielu zapowiadanych na przyszły rok książek. "Szalona miłość. Chcę takiego jak Putin. Reportaże z Rosji" (27 stycznia, WL) Barbary Włodarczyk to opowieść o narodzinach nowego rosyjskiego nacjonalizmu, a "Polska-Rosja. Historia obsesji, obsesja historii" (WL, 24 lutego) to rozmowa prof. Andrzeja Chwalby i Wojciecha Harpula, autorów "Zwrotnic dziejów", o decydujących momentach wspólnej historii. W.A.B. już w styczniu wyda reportaż o bezwzględnej walce Władimira Putina i jego zwolenników o władzę - "Krwawe pozdrowienia z Rosji" Heidi Blake.

Ważnym tematem minionego roku były choroby i ten temat także pojawił się w planach wydawniczych. 13 stycznia WL wyda książkę "Amerykańska choroba. Szpitalne zapiski o wolności" Timothy'ego Snydera, historyka specjalizującego się w teorii nowożytnego nacjonalizmu. "Amerykańska choroba" to notatki człowieka, który stanął oko w oko ze śmiercią, o szpitalnej codzienności i tęsknocie za wolnością.

Kilka dni później, 20 stycznia, ukaże się "Obumarła" Anne Boyer (Czarne). To eseje będące próbą znalezienia języka opisującego doświadczenie chorowania, dialog z intelektualistami, którzy opisywali własną chorobę – Eliuszem Arystydesem, Johnem Donne’em, Virginią Woolf czy Susan Sontag. "To także bezlitosna krytyka neoliberalnej służby zdrowia, +kultury różowej wstążki+ i medialnego faworyzowania tych, które +ocalały+ dzięki właściwemu zarządzaniu samą sobą i swoją chorobą" – zapowiada wydawca. (PAP)

autor: Agata Szwedowicz